Bosanskohercegovačka prezimena III - Prezimena od titula i počasnih naslova

Rukopis predstavlja nastavak leksikografskog poduhvata obrade bosanskohercegovačkih prezimena, koji je dosad rezultirao trima štampanim knjigama. U ovom poduhvatu koautorske obrade bosanskohercegovačkih prezimena, kao jedan od autora pojavljuje se Amira Turbić-Hadžagić, u bosnistici dosad poznata kao vrlo ozbiljan istraživač historije bosanskog jezika, pa i nekih rubnih područja lingvistike bliskih dijahronijskom pristupu jeziku. Kao drugi autor pojavljuje se Đenita Haverić, afirmirani istraživač u oblasti orijentalistike, pa sama ta i takva koautorska kombinacija može samo da nas raduje. U ovome tomu tumače se prezimena nastala od titula i počasnih naslova, što samo po sebi zvuči naoko jednostavno i jasno, pri čemu se i ne sluti koliko je ovo složena problematika i koliko ona neizostavno traži tijesnu saradnju bosnista i orijentalista, odnosno kompetentne istraživače u oblasti jezika davaoca i, sa druge strane, istraživače u oblasti jezika primaoca. Metodološki se slijedi već ranije prezentirani postupak, u kojem dominira etimološka analiza, od samih jezičkih izvora, korjenova iz arapskog i perzijskog jezika, preko turskog jezika do bosanskog, sve to u općepoznatim historijskim prilikama pripadnosti Bosne Osmanskom carstvu, a to znači dobrim dijelom i zahvaćenošću osmanskom kulturom, kontaktima, intenzivnim i viševjekovnim, jezičkim posebno. Ono što najviše imponira u rukopisu to su ogledne analize konkretnih prezimena i njihovoga jezičkog porijekla, pri čemu se naporedo daje mnoštvo jezičke etimološke građe iz turskog, arapskog, perzijskog, hebrejskog, grčkog, latinskog i drugih jezika, sa jedne strane, te odgovarajuće građe iz bosanskog jezika, sa druge strane. Posebno ističemo da su ovo poduhvati koji tek krče put ka pravim i cjelovitijim naučnim zahvatima u antroponimijsku problematiku bosanskog jezika koja oslikava interferencije sa orijentalnim jezicima. Uostalom, baš po tim interferencijama i sam bosanski jezik u svojoj leksičkoj višeslojevitosti oslikava svoju historijsku autentičnost i ko zna po koji put taj jezik se pokazuje kao vrlo interesantno i van svake sumnje autohtono istraživačko područje, koje se kroz historiju razvijalo i formiralo. Rukopis preporučujemo za objavljivanje i podržavamo autore da nastave rad na ovom polju i da taj njihov daljnji rad bude usmjeren ka krajnjim, također opet etapnim, ciljevima bosnistike, ka izradi prvih rječnika antroponimije bosanskog jezika, tačnije i prvih antroponimijskih rječnika bosanskog jezika, na prvome mjestu rječnika prezimena u bosanskome jeziku. Akademik prof. dr. sc. Dževad Jahić Книгата Bosanskohercegovačka prezimena III. Prezimena od titula i počasnih naslova од авторките Amira Turbić-Hadžagić и Đenita Haverić претставува значаен труд од областа на ономастиката, поточно од областа на босанскохерцеговската антропонимија, којашто дава комплетен научен опис на сите босанскохерцеговски презимиња образувани од титули и од почесни компоненти (имиња на функции и занимања) со ориентално, западнохристијанско (католичко) и словенско потекло. Авторките обработиле околу 150 титули, почесни компоненти, називи на функции и занимања кои се заложени во босанскохерцеговските презимиња, од коишто, сосема очекувано е да се најзастапени оние со ориентално потекло. Ако се земе предвид фактот дека за да се сработи ваков труд треба не само макотрпна теренска работа, туку се потребни и темелни истражувања на презимињата во сите други постоечки извори, а потоа и нивна солидна класификација од етимолошки и од структурен аспект; можеме со право да истакнеме дека пред нас имаме книга со навистина голема научна тежина. Оваа книга, и по обемот на опфат на презименскиот материјал и по начинот на обработка, претставува оригинален ономастички труд, којшто треба што поскоро да се објави за да ѝ биде достапен на пошироката научна и културна јавност. Проф. Д-р Мери Јосифовска