Problem Spinoza

Problem Spinoza je roman koji prati paralelnu priču o istaknutom holandskom filozofu Baruhu de Spinozi i glavnom ideologu nacizma Alfredu Rozenbergu. Spinozu i Rozenberga dijele tri vijeka, a ipak ih veže isti problem- Problem Spinoza. Jalom ovim romanom upoznaje čitaoce sa životnim stavovima Spinoze, prati njegov život od mladalačkih dana pa sve do njegove smrti. Iznosi njegove stavove i teze, daje pojedine dijelove iz njegovih djela i na realističan način prikazuje događaje iz njegovog života. Spinoza potiče iz jevrejske porodice koja se u Amsterdamu doselila iz Portugalije. Još od svojih studentskih dana pokazuje različitost u odnosu na svoje vršnjake. Tokom studija napušta tradicionalno gledište judaizma, što izaziva burne reakcije u jevrejskoj zajednici. Zbog svojih stavova o Bogu biva prognan i proklet od strane jevrejske zajednice. Donešenom anatemom zabranjuje se i pismeni i usmeni kontakt sa njim, zabranjuje se da živi pod istim krovom sa nekim iz jevrejske zajednice i da mu se bilo ko približava. Spinoza nastavlja da brani svoje stavove i napušta Amsterdam. Jedino što ga rastužuje je rastanak od njegove sestre Rebeke, za koju je bio jako vezan. Napuštajući Amsterdam boravi u Rejnsburgu, Vorburgu i Hagu gdje se bavi brušenjem optičkih stakala kako bi sakupio sredstva za preživljavanje. Naporedo sa ovom pričom iz XVII vijeka, Jalom nas upoznaje i sa dešavanjima iz XX vijeka. Pripovijeda o ličnom razvoju i unutrašnjim proživljavanjima Alfreda Rozenberga, istaknutog teoretičara i glavnog ideologa nacizma i upoznaje čitaoce sa nacističkim progonima evropskih Jevreja. Jalomova zadivljenost Spinozom navela ga je da napiše ovo izvanredno djelo iz kojeg ćete saznati kako je Spinoza svojim stavovima promijenio tok istorije…